Abaque (abacus)

De abacus op deze foto is de vierkante of rechthoekige stenen plaat tussen de chapiteaux (kapitelen) zelf en de aanzet tot de arcs (bogen) die op de colonnes (zuilen) rusten.
Zie ook tailloir (synoniem) en architrave.

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Astragale (astragaal)

De ring tussen de kop van de colonne (zuil) en de onderzijde van de corbeille (kapiteelkop) heet astragaal.
Volgens Wikipedia maakt de astragaal normaal deel uit van het chapiteau (kapiteel); in de klassieke oudheid was hij één met de zuil.

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Base (basis)

Een sierlijst onderaan de voet van een colonne (zuil) of pilier (pijler).
De basis rust op de sokkel of het voetstuk van de zuil.
Op de foto de voet van een zuil in de doyenné van Saint-Hippolyte (Bonnay).

Doyenné de Saint-Hippolyte (Bonnay)

Boudin (torus)

Een ring aan de onderkant van een colonne (zuil); min of meer hetzelfde als een astragale (astragaal).
Boudin betekent letterlijk bloedworst.
Deze zuilen zijn die van het déambulatoire (kooromgang) van de Notre-Dame-de-la-Nativité in Bois-Sainte-Marie.
Zie ook tore (synoniem).

Notre-Dame-de-la-Nativité - Bois-Sainte-Marie

Cannelure (cannelure)

Cannelures of schaduwgroeven zijn verticale groeven in een colonne (zuil).
Heel bekend zijn ze uit de Griekse of Romeinse zuilen, maar ze komen ook voor in de roman (romaanse) architectuur.
Op de foto het (Romeinse) mausoleum in Saint-Rémy-de-Provence (13).
Zie ook pilastre cannelé.

Mausolée - Saint-Remy-de-Provence

Colonnade (zuilenrij)

Een reeks colonnes (zuilen), bijvoorbeeld de zuilenrij die het déambulatoire (kooromgang) scheidt van de abside (apsis) in de Notre-Dame-de-la-Nativité in Bois-Sainte-Marie.

Notre-Dame-de-la-Nativité - Bois-Sainte-Marie

Colonne (zuil)

Een zuil is een verticaal constructie-element met een cirkelvormige doorsnede, monolithisch of opgebouwd uit tambours (trommels).
Op de foto enkele zuilen uit de colonnade (zuilenrij) in de Notre-Dame-de-la-Nativité in Bois-Sainte-Marie.
Zie ook de andere lemmata gerelateerd aan colonne.

Notre-Dame-de-la-Nativité - Bois-Sainte-Marie

Colonne adossée (aanleunende zuil ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Een ronde colonne (zuil) die niet volledig vrijstaat, maar min of meer "aanleunt" tegen een muur of een pilier (pijler).
De fraai bewerkte ronde zuilen direct naast de deuropening zijn van een portail (portaal) van de Sacré-Cœur in Paray-le-Monial.

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Colonne engagée (halfronde vaste zuil ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Halfronde colonne (zuil), die één geheel vormt met de muur of pilier (pijler) waar hij tegenaan is geplaatst.
Deze colonne engagée is aangebouwd tegen één van de piliers van de Sacré-Cœur in Paray-le-Monial.
Zie ook demi-colonne (synoniem).

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Colonnette (zuiltje ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Een korte colonne (zuil).
Deze colonette bevindt zich in één van de clochers (klokkentorens) van de Sacré-Cœur in Paray-le-Monial.

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Contrefort-colonne (steunzuil ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Een colonne engagée (halfronde vaste zuil) of colonne adossée (aanleunende zuil) die dienst doet als contrefort (steunbeer).
Op de foto twee contreforts-colonnes aangebouwd tegen het déambulatoire (kooromgang) van de Notre-Dame-de-la-Nativité in Bois-Sainte-Marie.

Notre-Dame-de-la-Nativité - Bois-Sainte-Marie

Corbeille (kapiteelkop ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Het belangrijkste deel van een chapiteau (kapiteel), vaak uitbundig bewerkt.
Het bevindt zich tussen de astragale (astragaal) en het tailloir (dekplaat).
Op de foto één van de corbeilles (met astragale) uit het chœur (koor) van Cluny III.

Farinier - Cluny

Demi-colonne (halfronde vaste zuil ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Halfronde colonne (zuil), die één geheel vormt met de muur of pilier (pijler) waar hij tegenaan is geplaatst.
Deze demi-colonne is aangebouwd tegen één van de pijlers van de Sacré-Cœur in Paray-le-Monial.
Zie ook colonne engagée (synoniem).

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Dosseret (geboorte ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

De aanzet of geboorte van één of meerdere arcs (bogen).
In dit geval is het de trapvormige richel die rond de pijler loopt en aangeeft waar de pilier (pijler) eindigt en waar de boog die daarop steunt begint.
De foto is uit de Sacré-Cœur in Paray-le-Monial.
Zie ook imposte.

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial

Fût (schacht ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Het belangrijkste (en bijna altijd het langste) deel van een colonne (zuil) tussen base (basis) en chapiteau (kapiteel), meestal cilindrisch.
Deze vrijstaande kolom bevindt zich in de resten van de voormalige doyenné (dekenaat) van Saint-Hippolyte (Bonnay).

Doyenné de Saint-Hippolyte (Bonnay)

Monolithe (monolithisch)

Een beeldhouwwerk dat uit één stuk steen gehouwen is.
Een colonne (zuil) kan ook uit één stuk zijn gehouwen; dan is het een monolithische zuil.
Het woord monolithe (monoliet) heeft nog een tweede betekenis, namelijk een massief stuk steen, zoals een menhir.
Deze menhir is te vinden in een weiland bij La Chapelle-sous-Brancion.

Menhir - La Chapelle-sous-Brancion

Pilastre (pilaster)

Een pilaster, muurpijler, halfpijler of wandpijler is een rechthoekige muurverzwaring die minder dan zijn breedte uit de muur steekt.
Op de foto een pilastre in de abside (apsis) van de Saint-Pierre-aux-Liens in Curbigny.

Saint-Pierre-aux-Liens - Curbigny

Pilastre cannelé (pilaster met schaduwgroeven)

Een pilastre (pilaster), in lengterichting voorzien van groeven.
Op de foto zijn links en rechts de pilastres cannelés te zien in het portail (portaal) van de Saint-Philibert in Tournus.

Saint-Philibert - Tournus

Pilier (pijler)

Een pilier is een vrijstaand verticaal constructie-element met een cirkelvormige, vierkante of kruisvormige doorsnede.
Pijlers zijn, in vergelijking met colonnes (zuilen) nogal fors en massief uitgevallen. 
De pijlers op de foto zijn te vinden in de Saint-Martin in Chapaize.

Saint-Martin - Chapaize

Pilier cruciforme (kruisvormige pijler ©)

De vertaling in de titel wordt gevolgd door een © teken; dit betekent, dat die vertaling een eigen vindsel is van mij.

Een pilier (pijler) die in doorsnede min of meer de vorm van een kruis heeft.
Deze pilier cruciforme is te vinden in de Sacré-Cœur in Paray-le-Monial.

Sacré-Cœur - Paray-le-Monial